یادی از خانه‌ی شیخ‌الاسلام شهاب نیریزی
دانشنامه مشاهیر » پزشکان و دانشمندان نی ریز »
شیخ‌الاسلامِ آوازه‌مند نیریز، سید اشرف متخلص به شهاب، از یادمان‌های فرسوده و فراموش‌شده اوست. این خانه در محله‌ی بازار و در کوچه‌ای که تا دو سه دهه پیش کوچه‌ی شیخ‌الاسلامی نام داشت، واقع بوده است. بخش مهمی از تاریخ و فرهنگ و معماری و نیریز در همین کوچه نوشته‌شده است. در این کوچه‌ی خلوتِ خاموش، خانه‌ی مشیرالدیوان و خانه شیخ‌الاسلام روبروی هم واقع بوده‌اند که یکی نماینده‌ی دین و دیگری نماینده‌ی حکومت بوده است. خانه‌ی شیخ‌الاسلام شهاب و خانه‌ی...
دانشنامه مشاهیر » پزشکان و دانشمندان نی ریز »
شیخ‌الاسلامِ آوازه‌مند نیریز، سید اشرف متخلص به شهاب، از یادمان‌های فرسوده و فراموش‌شده اوست. این خانه در محله‌ی بازار و در کوچه‌ای که تا دو سه دهه پیش کوچه‌ی شیخ‌الاسلامی نام داشت، واقع بوده است. بخش مهمی از تاریخ و فرهنگ و معماری و نیریز در همین کوچه نوشته‌شده است. در این کوچه‌ی خلوتِ خاموش، خانه‌ی مشیرالدیوان و خانه شیخ‌الاسلام روبروی هم واقع بوده‌اند که یکی نماینده‌ی دین و دیگری نماینده‌ی حکومت بوده است. خانه‌ی شیخ‌الاسلام شهاب و خانه‌ی...
شرح احوال و زندگانی ابوالفتح نیریزی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ابوالفتح نیریزی(جمال الدین ابوالفتح محمد بن طاهر) »
شیخ جمال الدین ابوالفتح محمد بن طاهر نیریزى، فقیه، دانشمند، زاهد و مدرّس نامدار فارس در سده 6 - 7 ه . ق. بود. قدیمترین منبعى که در آن، نام او آمده، شیرازنامه زرکوب شیرازى است. دراین کتاب، شرح احوال مستقلى از او وجود ندارد و فقط در دو مورد، ذیل شرح احوال ابومحمد روزبهان بقلى (متوفى 606 ه . ق.)، و شرح احوال مجدالدین اسماعیل نیکروز فالى ، از او یاد شده است . پس از...
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ابوالفتح نیریزی(جمال الدین ابوالفتح محمد بن طاهر) »
شیخ جمال الدین ابوالفتح محمد بن طاهر نیریزى، فقیه، دانشمند، زاهد و مدرّس نامدار فارس در سده 6 - 7 ه . ق. بود. قدیمترین منبعى که در آن، نام او آمده، شیرازنامه زرکوب شیرازى است. دراین کتاب، شرح احوال مستقلى از او وجود ندارد و فقط در دو مورد، ذیل شرح احوال ابومحمد روزبهان بقلى (متوفى 606 ه . ق.)، و شرح احوال مجدالدین اسماعیل نیکروز فالى ، از او یاد شده است . پس از...
شرح اصول اقلیدس (اثر ابوالعباس نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ابوالعباس نیریزی (فضل بن حاتم) » آثار ابوالعباس نیریزی »
حدود یک سده قبل از ابوالعباس نیریزی یعنی در حدود اواخر سده دوم و اوایل سده سوم، اصول اقلیدس چندین بار به زبان عربی ترجمه شد. ترجمه‌ای که ابوالعباس در اختیار داشته، اثر حجاج بن یوسف مطر (متوفی اوایل سده ۳ ه. ق.) بوده است. نیریزی بر این ترجمه، شرح نوشت و این شرح ازنظر تاریخ ریاضیات اسلامی و یونانی بسیار مهم است. چه، در آن، قسمت‌هایی از آثار ایرن اسکندرانی (حدود ۱۰۰ م.) و سنبلیقیوس (حدود ۵۰۰ م.) و...
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ابوالعباس نیریزی (فضل بن حاتم) » آثار ابوالعباس نیریزی »
حدود یک سده قبل از ابوالعباس نیریزی یعنی در حدود اواخر سده دوم و اوایل سده سوم، اصول اقلیدس چندین بار به زبان عربی ترجمه شد. ترجمه‌ای که ابوالعباس در اختیار داشته، اثر حجاج بن یوسف مطر (متوفی اوایل سده ۳ ه. ق.) بوده است. نیریزی بر این ترجمه، شرح نوشت و این شرح ازنظر تاریخ ریاضیات اسلامی و یونانی بسیار مهم است. چه، در آن، قسمت‌هایی از آثار ایرن اسکندرانی (حدود ۱۰۰ م.) و سنبلیقیوس (حدود ۵۰۰ م.) و...
آثار متفرقه و وقف نامه های میرزا احمد نیریزی
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » میرزا احمد نیریزی(فرزند شمس الدین محمد) » آثار میرزا احمد نیریزی »
آثار دیگر میرزااحمد در این بخش نخست آثار متفرقه سپس وقف نامه ها را معرفی می کنیم. 1ـ خطبه بى‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نقطه حضرت على (ع): وزیرى (16 × 26 سانتى‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌متر)، 30 صفحه و هر صفحه 10 سطر، به قلم نسخ، کتابت ممتاز، تاریخ 1116 ه . ق.، شاملِ خطبه بى‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نقطه، خطبه بى‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌الف، قصیده یحیى صرصرى که در مدح رسول اکرم (ص) سروده و از حضرت على (ع) نقل شده، و رجزى که حضرت امیرالمؤمنین (ع) در جنگ صفین خوانده است. مقدمه رساله...
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » میرزا احمد نیریزی(فرزند شمس الدین محمد) » آثار میرزا احمد نیریزی »
آثار دیگر میرزااحمد در این بخش نخست آثار متفرقه سپس وقف نامه ها را معرفی می کنیم. 1ـ خطبه بى‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نقطه حضرت على (ع): وزیرى (16 × 26 سانتى‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌متر)، 30 صفحه و هر صفحه 10 سطر، به قلم نسخ، کتابت ممتاز، تاریخ 1116 ه . ق.، شاملِ خطبه بى‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نقطه، خطبه بى‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌الف، قصیده یحیى صرصرى که در مدح رسول اکرم (ص) سروده و از حضرت على (ع) نقل شده، و رجزى که حضرت امیرالمؤمنین (ع) در جنگ صفین خوانده است. مقدمه رساله...
کتابت قرآن احمد نیریزی
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » میرزا احمد نیریزی(فرزند شمس الدین محمد) » آثار میرزا احمد نیریزی »
به نیریزی عظیم‌الشأن کتابت تعداد زیادی مصحف، در حدود پنجاه تا شصت نسخه نسبت می‌دهند که اصل و اساسی ندارد و اصولاً این گونه اغراق در حق خوشنویسان قرآن‌نویس قدیم از ابن بواب تا یاقوت مستعصمی و دیگران هم به طرز افسانه‌واری نقل شده است. خط پژوهان و مصحف پژوهان تعداد مصاحف و خوش نگاشتهٔ استاد میرزا احمد نیریزی را در حدود ۸ تا ۱۰ نسخه می‌دانند که به حمدالله اغلب آن‌ها، آن هم در ایران موجود و محفوظ است....
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » میرزا احمد نیریزی(فرزند شمس الدین محمد) » آثار میرزا احمد نیریزی »
به نیریزی عظیم‌الشأن کتابت تعداد زیادی مصحف، در حدود پنجاه تا شصت نسخه نسبت می‌دهند که اصل و اساسی ندارد و اصولاً این گونه اغراق در حق خوشنویسان قرآن‌نویس قدیم از ابن بواب تا یاقوت مستعصمی و دیگران هم به طرز افسانه‌واری نقل شده است. خط پژوهان و مصحف پژوهان تعداد مصاحف و خوش نگاشتهٔ استاد میرزا احمد نیریزی را در حدود ۸ تا ۱۰ نسخه می‌دانند که به حمدالله اغلب آن‌ها، آن هم در ایران موجود و محفوظ است....
شرح احوال محمد بن عبدالکریم نیریزى
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » محمد بن عبدالکریم نیریزی »
محمد بن عبدالکریم نیریزى، از کاتبانِ گمنام که در سده هشتم هجرى قمرى مى زیسته است. نسخه اى از الوافیه فى شرح الکافیه تألیف رکن الدین حسن بن محمد گرگانى (متوفى 717 ه . ق.)، به قلم محمد بن عبدالکریم در دست است که در تاریخ 783 ه . ق. کتابت کرده است. این نسخه به شماره 2725 در کتابخانه ملى تبریز موجود است . ...
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » محمد بن عبدالکریم نیریزی »
محمد بن عبدالکریم نیریزى، از کاتبانِ گمنام که در سده هشتم هجرى قمرى مى زیسته است. نسخه اى از الوافیه فى شرح الکافیه تألیف رکن الدین حسن بن محمد گرگانى (متوفى 717 ه . ق.)، به قلم محمد بن عبدالکریم در دست است که در تاریخ 783 ه . ق. کتابت کرده است. این نسخه به شماره 2725 در کتابخانه ملى تبریز موجود است . ...
آثار متفرقه و وقف نامه های میرزا احمد نیریزی
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » میرزا احمد نیریزی(فرزند شمس الدین محمد) » آثار میرزا احمد نیریزی »
1ـ خطبه بى نقطه حضرت على (ع): وزیرى (16 × 26 سانتى‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌متر)، 30 صفحه و هر صفحه 10 سطر، به قلم نسخ، کتابت ممتاز، تاریخ 1116 ه . ق.، شاملِ خطبه بى‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نقطه، خطبه بى‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌الف، قصیده یحیى صرصرى که در مدح رسول اکرم (ص) سروده و از حضرت على (ع) نقل شده، و رجزى که حضرت امیرالمؤمنین (ع) در جنگ صفین خوانده است. مقدمه رساله و ترجمه فارسى آن به خط نستعلیق و تمامى صفحات، مجدول کمندکشى زرین بند...
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » میرزا احمد نیریزی(فرزند شمس الدین محمد) » آثار میرزا احمد نیریزی »
1ـ خطبه بى نقطه حضرت على (ع): وزیرى (16 × 26 سانتى‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌متر)، 30 صفحه و هر صفحه 10 سطر، به قلم نسخ، کتابت ممتاز، تاریخ 1116 ه . ق.، شاملِ خطبه بى‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نقطه، خطبه بى‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌الف، قصیده یحیى صرصرى که در مدح رسول اکرم (ص) سروده و از حضرت على (ع) نقل شده، و رجزى که حضرت امیرالمؤمنین (ع) در جنگ صفین خوانده است. مقدمه رساله و ترجمه فارسى آن به خط نستعلیق و تمامى صفحات، مجدول کمندکشى زرین بند...
شرح احوال و زندگانی عیسى بن احمد برمکى نیریزى
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » عیسی بن احمد برمکی نیریزی »
عیسی بن احمد برمکی نیریزی، از خوشنویسانِ قلم نسخ در سده نهم و دهم هجری قمری است. دانسته‌های ما درباره وی محدود به گزارش مختصری است که در فهرست کتب خطی کتابخانه آستان قدس رضوی ذیل مواهب الهی آمده و تنها اثری که از او شناخته‌شده، کتابت همین نسخه کتاب مواهب الهی است. مواهب الهی، تاریخ آل مظفر از آغاز ظهورِ این خاندان تا سالِ ۷۵۷ ه. ق. است که معین‌الدین معلم یزدی به نام شاه شجاع نوشته است. مشخصات آن:...
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » عیسی بن احمد برمکی نیریزی »
عیسی بن احمد برمکی نیریزی، از خوشنویسانِ قلم نسخ در سده نهم و دهم هجری قمری است. دانسته‌های ما درباره وی محدود به گزارش مختصری است که در فهرست کتب خطی کتابخانه آستان قدس رضوی ذیل مواهب الهی آمده و تنها اثری که از او شناخته‌شده، کتابت همین نسخه کتاب مواهب الهی است. مواهب الهی، تاریخ آل مظفر از آغاز ظهورِ این خاندان تا سالِ ۷۵۷ ه. ق. است که معین‌الدین معلم یزدی به نام شاه شجاع نوشته است. مشخصات آن:...
شرح احوال و زندگانی ام سلمه بیگم
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ام سلمه بیگم(ملقب به دعا) »
ام سلمه بیگم ملقب به دعا، دختر سید قطب الدین محمد نیریزى و نوه دخترى شیخ على نقى اصطهباناتى، از زنان بزرگ، دانشمند و اهل عرفان که در سده دوازدهم هجرى قمرى مى زیسته است. وى با توجه به مطالبى که در مقدّمه جامع الکلیات آورده، مى بایست در سال 1143 ه . ق. در شیراز ولادت یافته باشد. امّ سلمه در 1158 ه . ق. نزد پدرش به فراگیرى علوم و معارف دینى و عرفانى پرداخت...
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ام سلمه بیگم(ملقب به دعا) »
ام سلمه بیگم ملقب به دعا، دختر سید قطب الدین محمد نیریزى و نوه دخترى شیخ على نقى اصطهباناتى، از زنان بزرگ، دانشمند و اهل عرفان که در سده دوازدهم هجرى قمرى مى زیسته است. وى با توجه به مطالبى که در مقدّمه جامع الکلیات آورده، مى بایست در سال 1143 ه . ق. در شیراز ولادت یافته باشد. امّ سلمه در 1158 ه . ق. نزد پدرش به فراگیرى علوم و معارف دینى و عرفانى پرداخت...
برخى از عالمان گمنام (یا منسوب به) نیریز
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » برخی از عالمان گمنام یا منسوب به نیریز »
1ـ ابومنصور نیریزى: ریاضىدانِ نیریزى که اثرى با عنوانِ فى استخراج کمیت الاجرام المختلطه، از او در کتابخانه گتا موجود است . استاد قربانى احتمال داده که این ابومنصور همانابوالعباس نیریزى باشد . 2ـ فخرالدین عبدالصمد نیریزى: آقاى رکن الدین همایون فرخ در کتاب حافظ خراباتى، بدون ارائه هیچ مأخذى، وى را استاد حافظ دانسته و این بیت حافظ را در شأن او گفته است: شد لشکر غم بى عدد از بخت مى خواهم مدد ...
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » برخی از عالمان گمنام یا منسوب به نیریز »
1ـ ابومنصور نیریزى: ریاضىدانِ نیریزى که اثرى با عنوانِ فى استخراج کمیت الاجرام المختلطه، از او در کتابخانه گتا موجود است . استاد قربانى احتمال داده که این ابومنصور همانابوالعباس نیریزى باشد . 2ـ فخرالدین عبدالصمد نیریزى: آقاى رکن الدین همایون فرخ در کتاب حافظ خراباتى، بدون ارائه هیچ مأخذى، وى را استاد حافظ دانسته و این بیت حافظ را در شأن او گفته است: شد لشکر غم بى عدد از بخت مى خواهم مدد ...